Verslag groep 95 Suriname
Binnenland regio’s Para en Oost, Suriname
Groep 95: 13-17 april 2016
Door Christien Oudshoorn en Stephen Derby
Suriname
Voor een inleidende beschrijving van Suriname verwijs ik graag naar mijn verslag van project 92.
Rechten van de inheemse bevolking
Deze training is wat anders van opzet dan anders. We trainen deze keer geen leiders van kleine gemeenschapsorganisaties, maar de dorpshoofden en bekleders van andere belangrijke posities van dorpen in het binnenland van Para. Onlangs heeft het Inter-Amerikaans Hof voor Mensenrechten de Staat Suriname verantwoordelijk bevonden voor het schenden van de rechten van de inheemse volken en de Staat veroordeeld tot onder andere de wettelijke erkenning en bescherming van de collectieve rechten op hun traditioneel grondgebied (grondenrechten). De Staat heeft twee jaar de tijd om de collectieve rechtspersoonlijkheid van inheemse en tribale volken bij wet te regelen, en drie jaar om collectieve grondtitels uit te geven voor de traditionele grondgebieden.
Nu er een vonnis ligt, willen de inheemse dorpshoofden hun gemeenschap goed informeren over de inhoud hiervan en de verschillende dorpen mobiliseren om de overheid tot uitvoering van het vonnis te doen overgaan. Op 9 augustus is het Dag der Inheemsen in Suriname. De dorpshoofden van het binnenland van Para willen deze dag gebruiken om met alle inheemse dorpen een manifestatie te houden voor erkenning van de grondenrechten en uitvoering van het vonnis.
Met onze training willen we hen handvatten geven om hun nieuwe rechten richting de overheid beter te kunnen verdedigen.
VIDS
Loreen Jubitana en Max Ooft, directeur respectievelijk beleidsmedewerker bij de VIDS (Vereniging van Inheemse Dorpshoofden in Suriname) zijn de drijvende krachten achter het tot stand komen van deze training. Zij zetten zich al jaren met hart en ziel in voor verbetering van de omstandigheden van de inheemsen; een groep waarvan zij zelf ook deel uitmaken.
Prachtige trainingslocatie
De training wordt gehouden in de prachtige omgeving van het dorp Powakka, midden in het bos en gelegen aan een kreek. De deelnemers zijn met name de inheemse dorpshoofden (aanspreektitel: Kapitein) en hun assistenten (basja’s) uit verschillende dorpen uit het gebied Para. Naast hun taak in het dorp hebben de meesten overigens gewoon een reguliere baan.
Co-trainer Stephen, en een gebed
Stephen Derby is mijn co-trainer. Het is prettig om de training samen te kunnen geven; hierdoor kunnen we bijvoorbeeld oefeningen samen voordoen. Het feit dat Stephen vloeiend Surinaams spreekt, helpt bovendien in de communicatie met de deelnemers.
Voorafgaand aan de training wordt door Kapitein Theodorus van het dorp Hollandse Kamp gebeden in de lokale taal.
Bemiddelen en onderhandelen
Op de eerste dag wordt ons al snel duidelijk hoe complex de taak van een dorpshoofd is in een gemeenschap waar iedereen elkaar kent en veel mensen familie van elkaar zijn. Het dorpshoofd wordt vaak ingeschakeld om te bemiddelen bij conflicten in de gemeenschap, wat een nogal delicate taak is. Ook heeft een dorpshoofd veel te maken met de overheid en/of bedrijven die vanuit een sterke onderhandelingspositie overeenkomsten willen aangaan die in het nadeel van het dorp kunnen zijn.
De onderwerpen feedback en spreken in het openbaar worden dan ook enthousiast ontvangen. Ook besteden we veel aandacht aan het thema ‘onderhandelen’. Zoals al aangegeven, moeten de dorpshoofden niet alleen bemiddelen tussen bewoners van hun dorp, maar moeten ze ook onderhandelen met de overheid. We doen een rollenspel/oefening waarbij ze in twee groepen moeten onderhandelen over een zeldzame noot. Door middel van deze oefening doorlopen ze het hele proces: de voorbereiding (Wat willen we eigenlijk? Welke argumenten gaan we geven? Hoe verdelen we de taken? et cetera), de onderhandeling zelf (goed doorvragen op wat de ander wil, flexibel zijn, zonder je belangrijkste standpunten los te laten, contact maken, et cetera) en het uiteindelijk goed helder maken van de afspraken.
Verschillende deelnemers zijn verrast dat er zo veel komt kijken bij een goede voorbereiding van onderhandelingen. Ook merken ze op hoe belangrijk het is standvastig te zijn, en tegelijkertijd op een creatieve manier te zoeken naar oplossingen.
Grote meerwaarde aanwezigheid VIDS
Projectcoördinator Loreen Jubitana van VIDS is alle dagen aanwezig, wat een motiverende uitwerking heeft op de groep. Ook is zij van grote meerwaarde door de praktijkvoorbeelden die ze aandraagt en door het delen van haar eigen kennis en ervaring. Haar collega Max Ooft is ook bij een aantal trainingsdagen en vertelt uitgebreid over het vonnis van het Inter-Amerikaans Hof. Ook kan hij brandende vragen die de groep over dit onderwerp heeft, helder maken.
Mooie momenten
Tijdens de training ontstaat een mooi moment, wanneer een bestaand conflict tussen twee deelnemers door middel van feedback aan elkaar te geven wordt opgelost.
Verder heeft een van de deelnemers de reputatie altijd te laat te komen. De eerste trainingsdagen arriveert ze inderdaad veel te laat en brengen zowel zij als andere deelnemers verschillende punten uit de training in de praktijk: elkaar aanspreken, congruentie, het nemen van verantwoordelijkheid, enzovoort. Dit maakt uiteindelijk dat zij de laatste dagen, tot ieders verrassing, ruim op tijd aanwezig is.
Op de laatste dag van de training uiten de deelnemers collectief hun dankbaarheid naar de organisatie en de trainers en geven ze aan graag naar de nog te organiseren Follow-up training te willen komen.
Schitterende ervaring
Het was een schitterende ervaring om midden in de natuur een training te geven aan inheemse dorpshoofden en basjas die grote behoefte hebben om hun kennis en vaardigheden te uit te breiden. Hierdoor kunnen ze hun functie beter uitoefenen en zich sterker maken in hun strijd voor erkenning van hun grondenrechten.
Referenties
Wat is de aanpak van Libre Foundation
Bel ons met je vragen!
Heb je een vraag over Libre, de foundation of de opleidingen?
Neem gerust contact met ons op!
06 42137029