Verslag groep 82 Tanzania

Olmolog, Tanzania
Groep 82: 23-27 november 2015

Door Frank Oomkes

West Kili Region

Na de trainingen in Arusha (zie verslag 80 en 81) reis ik door naar Olmolog, waar ik nog een 5-daagse zal geven. Ik rijd mee met Adam Settenda, onze Lokale Projectcoördinator met wie ik al had kennisgemaakt toen hij deelnam aan follow-up 64.1. De omgeving is bijzonder, in de ‘West Kili Region’, tegen de hellingen van de Kilimanjaro die met zijn witte sneeuwkap ver boven alles uittorent. Een wonderlijke berg, met zijn 5 892 meter de hoogste vrijstaande berg ter wereld. Hij lijkt niet hoog, omdat zijn top niet spits is; de toppen van de drie bergen die het massief vormen, zijn er bij vulkaan-uitbarstingen afgeblazen. Het landschap eromheen is prachtig heuvelachtig, erg vruchtbaar en bijna geheel in cultuur gebracht, met kleine, verspreid liggende boerderijtjes en veel rondtrekkende kudden vee, gehoed door Masai. Volgens mensen die ik spreek, leven zij zonder veel problemen met de landbouwers samen. Het is ver van de steden en dorpjes, op vier uur rijden van Arusha.
Bijzonder is dat deze landstreek een wildcorridor is tussen twee natuurparken.

Schone schoenen

Een van de deelnemende organisaties, EWIMA (Enduimet Wildlife Management Area), zorgt voor rangers en natuurbeschermings¬educatie. Zij hebben ons ook een trainingsruimte ter beschikking gesteld. Mijn hostel, deel van een katholieke organisatie, ligt hier een half uur glibberen door diepe modderpoelen verwijderd vandaan. Het is er primitief, maar niet onprettig. Omdat de douche niet werkt, komt een medewerkster mij iedere ochtend een emmer heet water brengen.

Op de heenweg naar de training pikken we een vijftal deelnemers op langs de weg, om ze daar aan het eind van de middag weer af te zetten. Het regent hard en vaak, waardoor onze Toyota Landcruiser regelmatig vast dreigt te lopen in de rode modderpoelen. De eerste avond, op weg naar het hostel, komen we daadwerkelijk tot de assen vast te zitten, waardoor de chauffeur in het hostel moet blijven slapen. De volgende morgen halen de chauffeur en Adam met enorme moeite het weggezakte gevaarte uit de blubber. Doordat door de rondrazende wielen een diepe kuil ontstaan is, kan de Landcruiser de rest van de week niet dicht bij het hostel komen. Het toonbaar maken en houden van mijn schoenen wordt daardoor een aardige uitdaging. Dat blijkt op te lossen door met plastic tasjes over mijn schoenen te lopen tot op het punt van bestemming. Hoe de deelnemers elke dag weer met glanzend gepoetste schoenen aan weten te komen, is me een raadsel, tot ik zie hoe ze bij de ingang van de trainingsruimte hun kaplaarzen verwisselen voor mooie schoenen.

Swahili

Adam heeft goed werk geleverd en is uiterst behulpzaam. Het zaaltje is in orde, net als de catering, die basaal is, maar voldoet. De groep is vol, met maar liefst 17 deelnemers. Het gemiddelde opleidingsniveau ligt laag: lagere school of minder (4e klas). Drie deelnemers zijn Masai-veehouders, met grote gaten in sterk uitgerekte oor¬lellen. Deze mannen nemen met enorm plezier deel aan de training. Alle deelnemers doen relevant werk in hun maatschappelijke organisaties en voldoen als zodanig aan onze criteria. Op het laatste moment wordt de groep aangevuld met een student. Of ik dat goed vind? Ja hoor. Gelukkig maar, want deze jongeman blijkt een goede vertaler. En dat blijkt heel goed uit te komen: drie aanwezigen spreken behoorlijk Engels: Adam, de student en nog een jongeman. De rest spreekt -naast hun stamtaal- Swahili. Alles, iedere zin, iedere aanwijzing, moet vertaald worden, wat het tempo natuurlijk sterk vertraagt. De plenaire discussies en het werk in subgroepen vinden plaats in het Swahili, waarbij soms stukjes vertaald worden. Vaak sta ik ernaast, geduld te oefenen (ik ben niet erg geduldig…), om aan het eind pas enig idee te krijgen van wat er besproken is.

Aanschouwelijke lesvormen

Zoals gebruikelijk, volg ik ook in deze groep de leerdoelen van de deelnemers. Coaching komt aan de orde, inspireren niet. Ik zet het hele arsenaal aan ervaringsoefeningen in, omdat we daarbij het minst last van de taalbarrière hebben. Dat blijkt erg goed te werken: men stort zich er vol overgave in, en er wordt veel en onbedaarlijk gelachen.

Ik geef zoveel mogelijk aanschouwelijk les. Bij alle vaardigheidsoefeningen en rollenspelen doe ik eerst met Adam voor wat de bedoeling is. Dat is hard nodig. Maar toch, als je afgaat op de theorie die door de deelnemers op de volgende dagen herhaald wordt, is zeker 80% van de stof over gekomen. Niet zoveel minder dan in groepen die ik getraind heb waar men wel redelijk Engels sprak. Veel deelnemers, geholpen door geschreven tekst, ploeteren zich door hun presentaties in het Engels heen, waarvoor ze royaal en verdiend applaus krijgen. Ze vinden dit erg spannend, en sommigen vertellen dat ze dit voor het eerst van hun leven doen.
Wat me opvalt, is dat de vrouwen, hoe zelfbewust en intelligent ook, duidelijk een ondergeschikte rol hebben. Dat heeft ongetwijfeld vooral te maken met het feit dat we ons in een arm en relatief achtergebleven agrarisch gebied bevinden.

Moe en voldaan naar huis

We sluiten de training af met een gloedvolle toespraak van de directeur van EWIMA, die me tooit met de kleding en sieraden van een Masai-oudste. Met enorme inspanningen, het inspringen van Adam en de twee deelnemers die behoorlijk Engels spreken, en veel geduld komt deze training toch nog op zijn pootjes terecht. Ik ben blij weer een kleine steentje te hebben bijgedragen aan het ontwikkelen van de leiderschapsvaardigheden van deze lokale helden. Moe en voldaan keer ik terug naar huis.