Verslag groep 87 Cambodja

Phnom Penh, Cambodja
Trainingsdata: 15-19 februari 2016

Door Petra Sijnesael

Cambodja, wat zou ik daar nog graag een keer naar toe willen… Twee keer eerder ben ik er geweest tijdens twee verschillende reizen en telkens heb ik een ander deel van het land gezien. Phnom Penh was verre van mijn favoriet, mede door de drukte, maar de rest van het land heeft een diepe indruk achtergelaten.
En daar kwam de mail van Libre: trainer gezocht voor Cambodja. Een unieke kans! En zo geschiedde; ik ging voor de derde keer naar Cambodja, dit keer naar Phnom Penh voor het geven van een 5-daagse leiderschapstraining. Bijzonder, omdat je op deze manier de bevolking en het land heel anders leert kennen.

Trieste geschiedenis

In de jaren zeventig kwam de Rode Khmer aan de macht met Pol Pot aan de leiding. De Rode Khmer was de militaristische tak van de communistische partij van Kampuchea (nu Cambodja). Het regime van Pol Pot is verantwoordelijk voor de dood van ongeveer eenvijfde deel van de Cambodjaanse bevolking tussen 1975 en 1979. De killing fields en Tuol Sleng (museum van Volkerenmoord) laten de gruwelen van dit regime zien. Ondanks deze trieste geschiedenis is het Cambodjaanse volk erg vriendelijk en glimlachen de inwoners veel. En met een temperatuur van zo’n 35 graden Celsius gaat ook alles rustig aan.

Phnom Penh, complete chaos

Phnom Penh is een echte stad. Wat meteen opvalt, is de grote hoeveelheid brommers en scooters in het straatbeeld. Stel je daartussen nog wat auto’s voor en hier en daar een verdwaalde fietser en het beeld is compleet. Brommers en scooters rijden overal tussendoor en zo nodig ook hele stukken tegen het verkeer in. Complete chaos dus in onze westerse ogen. Ik moest dan ook wel even goed nadenken toen Kimhoun (lokale contactpersoon) aanbood me elke ochtend met de brommer op te halen om naar de trainingslocatie te gaan. De eerste ochtend toch maar voor de veiligheid van een tuktuk gegaan, maar daarna gewoon bij hem of zijn vrouw achterop. Soms als enige, soms met zijn tweeën achterop. Voor de bestuurder is het sinds een paar jaar verplicht een hem te dragen, maar voor de passagiers is dit (nog) niet nodig.

Parable Cambodia

Kimhoun en zijn vrouw Dara zijn de oprichters van Parable Cambodia. Het is een christelijke ngo die soft skill trainingen geeft en daarbij gebruik maakt van creatieve kunstvormen. Het leerporces bij Parable is erop gericht om het gevoel van eigenwaarde, zelfvertrouwen, healing en empowerment van individuen en groepen te vergroten.

Monniken

Ik was oprecht erg verbaasd toen ik in het trainingslokaal stond en er twee monniken in oranje gewaden binnen kwamen lopen. Twee van de deelnemers aan de training. Meteen werd ik geconfronteerd met de bijzondere regels met betrekking tot boeddhisten en met name boeddhistische monniken. Zo is het niet toegestaan om een vrouw aan te raken en mogen ze niets van vrouwen aannemen. Ook oogcontact is niet toegestaan. Voor de laatste twee regels is gelukkig een uitzondering gemaakt tijdens een training.

Goede opkomst

We zijn de training gestart met 14 deelnemers, waaronder dus de twee monniken en met 13 deelnemers geëindigd; een behoorlijk goede opkomst dus! Religie is voor Cambodjanen erg belangrijk en speelt dus ook een belangrjke rol in de ngo’s. Naast boeddhisten waren er onder de deelnemers ook een groot aantal christenen. Veel van de deelnemers hebben hun betaalde baan opgezegd om een ngo te starten of om bij een ngo te werken omdat zij vanuit hun hart staan voor de Cambodjanen en willen dat het beter gaat worden in dit prachtige land. Een geweldige drive om successen te boeken met hun ngo’s.

Lucky line

We zijn de training gestart met een openingsceremonie die werd geleid door Dara (Parable Cambodia). We kregen van haar allemaal een kaarsje met een bloem van papier eromheen en we hebben het licht voor het branden van de kaarsen doorgegeven. Tevens stond de brandende kaars symbool voor het licht in onszelf, het licht dat we graag willen zien branden.
Daarna volgde een uitgebreide oefening om een veilige sfeer te creëren en om elkaar en elkaars namen te leren kennen. Bij een naam die je was vergeten, kreeg je een ‘Lucky line’ op je arm (streep met de permanente marker). Geloof me: de Khmer-namen zijn voor een westerling een hele uitdaging .

‘I see and I forget, I hear and I remember, I do and I understand’

Na het opstellen van de ground rules, mocht ik van start met het programma. Op de flip-over had ik de zin ‘I see and I forget, I hear and I remember, I do and I understand’ van Confucius opgeschreven zodat meteen duidelijk was dat we vooral door het doen van oefeningen zouden leren de komende week.

De trainingstijden waren vastgesteld op 8.15 tot 16.45 met een lunchpauze van anderhalf uur, zodat de deelnemers die dat wilden, even konden slapen in de pauze. Hier is dankbaar gebruik van gemaakt. Verder hebben we vanaf dag 2 uitsluitend op kussens op de grond gezeten. De deelnemers blijken zich zittend op de grond beter te kunnen concentreren dan op stoelen omdat ze zijn gewend om op de grond te zitten. Een hele uitdaging dus voor onze westerse ledenmaten!

Op dag twee begonnen we met een oefening met twee flip-over vellen op de grond die beide een eiland voor moeten stellen. Als de muziek stopte, moest iedereen op een eiland staan. De eilanden werden steeds kleiner en het was interessant om te zien wat de deelnemers deden. Bij het reflecteren op de oefening zagen we dat de deelnemers offers hadden gebracht om anderen te helpen. Soms moeten er als leidinggevenden dus offers worden gemaakt (door leidinggevende) om anderen te helpen.

Cambodjanen zijn gek op rollenspellen, in tegenstelling tot de meeste westerlingen. Er wordt werkelijk een hele show van gemaakt. Juist deze en andere spelvormen zijn voor hen een effectieve manier van leren. De speloefeningen zijn heel nuttig om hen te laten kijken naar hun eigen gedrag tijdens de oefening en naar het gedrag van anderen. En verder blijven ze er lekker wakker door…

Stoelenoefening

De stoelenoefening heeft als thema conflicthantering. Deze oefening had de gewenste uitwerking: alle stijlen van conflicthantering maakten we mee. Monniken die stoelen verplaatsten met een andere deelnemer er nog op en groepjes die weigerden van hun plaats af te gaan. En opeens, zomaar ineens, besloot de groep om alle stoelen in een cirkel in het midden van de ruimte te zetten.
Bij de nabespreking bleek dat een van de deelnemers alle afzonderlijke groepjes was langsgegaan en hen had verzocht mee te werken om alle stoelen in het midden te plaatsen. En omdat de hele groep inzag dat het huidige gedrag ze niet verder bracht, besloot iedereen mee te werken. Een prachtig voorbeeld van een natuurlijke leider die haar rol heeft opgepakt!

Een ngo is vergelijkbaar met een mug

Een van de ngo’s was pas twee weken eerder opgericht en bestaat uit 5 ngo’s die al eerder bestonden en zijn gefuseerd tot 1 grote: Youth Education for Development and Peace (YEDP). Een van de deelnemers vergeleek deze ngo met een mug; hij is klein, maar aanwezig en kan iedereen wakker houden en kan dus niet worden genegeerd.

Geslaagd bezoek

Tijdens de training zijn er samenwerkingsverbanden ontstaan tussen diverse ngo’s, zoals Parable Cambodja die CEO gaat helpen met opleidingen en Sunrise Cambodia en YEDP die dezelfde doelgroep hebben en gaan kijken hoe ze donors kunnen werven. Mooi om te zien dat de deelnemers elkaar op deze manier proberen te steunen in wat hen allemaal drijft: hart voor de Cambodjaanse bevolking.

Kortom, voor mij een geslaagd derde bezoek aan Cambodja. Na twee keer eerder als toerist in het land te zijn geweest, heb ik deze keer het gevoel gehad echt dichter tot de Cambodjaanse bevolking te komen. Ondanks de trieste geschiedenis van hun land, zie ik lachende mensen en veel passie om van hun land en hun bevolking een nog mooier land te maken!