Verslag groep 9 Kenia

Groep 9 en 4.1

Nairobi en Busia, Kenia

Trainingsdata: 5-­9 juli Busia 

Follow-up: 2 en 3 juli Nairobi

Door Eduard Povel

Maar liefst 25 deelnemers kwamen naar de cursus. Zes deelnemers kwamen uit verschillende regio’s en moesten naar Busia reizen, terwijl 19 deelnemers uit de omgeving kwamen. Daarom bevatte de cursus niet alleen een training in leiderschap  en communicatie, maar washet ook een  promotie van nationale saamhorigheid en vrede. Op 4 augustus is er een volksraadpleging voor een nieuwe constitutie (verhouding nu 50/50) en men vreest het ergste voor  onlusten daarna. In 2007 vielen er na de verkiezingen 1500 doden en raakten 600.000 mensen ontheemd, doordat groepen van verschillende etnische afkomst tegen elkaar worden opgezet. Maxime Verhagen pleegt fraude, dood aan de Limburgers. Zoiets is daar gebeurd en de vrees voor herhaling is groot.

Bijzonder dankbaar ben ik dat ik deze trainingen in Kenia heb mogen geven. De leergierigheid, het enthousiasme en het idealisme van de deelnemers was hartverwarmend. In een land dat overigens helaas wordt geleid door mensen die in hoofdzaak op eigen belang uit zijn en zich weinig gelegen laten liggen aan de noden van het volk en het landsbelang. “Face of Kenia” is een helder sterretje aan een donker firmament; het is een voorrecht daar via Libre Foundation een bijdrage aan te mogen leveren. Ik geef al meer dan 30 jaar trainingen en dit was een van mijn hoogtepunten. Met liefde en toewijding werd ik altijd als een VIP behandeld. Toch moest ik wel even wennen aan de primitieve omstandigheden: vooral in Nairobi lawaai, stof, vuil. Mijn ervaringen in het verleden in Indonesië en India dempten de cultuurschok wat.

De eerste drie dagen in Nairobi heb ik besteed aan het acclimatiseren; de temperatuur was tussen de 20 en 25 graden heel dragelijk, maar voor de Kenianen is het winter en zij vonden het koud. Ik maakte op het bureau van Face of Kenya kennis met de medewerkers, een 4-­tal vrijwilligers en regelmatige bezoekers. De bijzonder vriendelijke Eve begeleidde mij bij een bezoek aan het National Museum (historical and Snakepark) en een Safari Walk, een natuurlijke dierentuin. Tijdens een lunch liet ze mij ook kennismaken met Matumbo (gemaakt van de ingewanden van een rund); niet echt een aanrader.

De trainingslocatie bij Busia, een paar huisjes van Referend Josia, had een schitterende natuurlijke omgeving; altijd groen. Dit was heel wat anders dan de locatie in Nairobi. Maar er was geen elektriciteit en ik had reserve batterijen voor mijn zaklantaren vergeten. Die kun je dan 20 km verderop gaan halen; deden we dus niet. Gelukkig heb ik geen enkel fysiek probleem (maag, darmen) ervaren. De sanitaire unit daar had ik dan ook goed bestudeerd: 3 houten hokjes met gaten in de vloer, waarvan de meest rechtse enigszins schoon was. Toen ik dat ontdekt had, urineerde ik dus in dat hok… totdat ik even later leerde dat men daar de was deed.

Bijzondere (vooral organisatorische) steun heb ik ervaren van Bikundo, de Keniaanse co­‐trainer; hoewel hij twee keer te snel sprak en een kwart van de woorden inslikte. Ook het Afrikaans-­Engels van de overige deelnemers was niet altijd goed te verstaan; vooral de klinkers worden nogal eens verbasterd (voorbeeld: baart is Engels voor vogeltje).

Vooral in het begin wilde Bikundo nogal eens vaart maken. Tot ik hem vertelde dat we – naar mijn ervaring – blij mogen zijn als er van een 5-­daagse training bij de deelnemers zo’n drie thema’s beklijven. Mits ze voldoende tijd krijgen om de onderwerpen te verwerken; door er mee te oefenen en onderling door te praten, ervaringen ermee uit te wisselen. Dan bedoel ik zaken die ze in hun dagelijkse praktijk daadwerkelijk gaan beoefenen; dus niet alleen mentaal in een hokje in hun brein opslaan. Toen waren we in staat om de training op een organische wijze te ontrollen; nauw aansluitend bij de actuele behoeften van de groep. Van veel deelnemers hoorden we dat ze met deze training een bijzondere ervaring hadden beleefd. Bij het afscheid zei Florence (20 jaar) dat ze nog nooit zo’n mooie week had meegemaakt (natuurlijk beetje overdreven).

Vooraf had ik elke dag een schema op papier van mogelijke thema’s (meestal Principles van Stephen Covey) en oefeningen. Achteraf maakte ik elke dag een training report in het Engels, omdat Bikundo en sommige deelnemers ook graag een exemplaar ontvingen. Wie dit report willen ontvangen, kunnen het opvragen bij Erik of bij mij. De meeste onderdelen werk ik niet helemaal uit en degene die daar meer details over wil weten, kan mij daarover benaderen.

Met de follow­‐up Groep 4 in Nairobi werden vooral veel ervaringen uitgewisseld en up‐front presentaties gegeven van onderwerpen uit de training (bijvoorbeeld TIP en TIO: Thinking in Problems of Thinking in Options).  Er was aardig wat blijven hangen, vond ik. Als nieuwe onderwerpen kwamen aan de orde: het ABC van emoties, omgaan met positieve energie en dynamica van verandering. Bikundo ging tenslotte nog wat nader in op het schrijven van project voorstellen.

In de nieuwe Groep 9 in Busia begonnen we het inventariseren van de leerdoelen, vervolgens met een groepsleider te kiezen en een naam voor de groep te bedenken. Het werd Isindu, dat is een inheems vogeltje, die heel nieuwsgierig van aard is. En dat kon je zeker ook zeggen van deze groep: leergierig en geen enkele weerstand tegen het doen van bepaalde oefeningen. Op elke van de vijf dagen stond steeds een Principe van Leiderschap centraal, met bijpassende oefeningen en groepsgesprekken. Zo kwamen aan de orde:

1. Ontwikkel een Visie, vandaar doelen stellen en plannen maken (ongebruikelijk in Kenya/Afrika);
2. Focussing, get your focus clear (in plaats van versnipperde en weglekkende energie);
3. First things first; met belangrijke eerste uitwerking: clean up your mess;
4. Be pro­‐active (in plaats van reactive, waarbij je in de fear­‐state verkeert);
5. Think Win­‐Win (met een indrukwekkende X en Y oefening);
6. Seek first to understand… and then to be understood.

Er tussendoor geweven waren nog enkele belangrijke onderwerpen: Time Management Matrix, project management en voorstellen schrijven (Bikundo), richting geven aan je energie, hoe kun je mensen motiveren, Situationeel Leidinggeven, visualisatie oefening om je symbool te vinden voor je ideale werkomgeving, je eigen persoonlijke Constitutie (knipoog naar 4 augustus a.s.) opstellen en openbaar maken van je Mission Statement, Bikundo afsluitend met actieplannen en evaluatiemomenten. Op 5 augustus en 1 oktober gaan we terugkoppeling ontvangen van de effecten van de training.

Als afscheid liet ik iedereen een Angel Card trekken. Hierop stonden boodschappen als Courage, Love, Openess et cetera. Daarna was er feest met live muziek, drank en dans; de hele omgeving met vooral veel kinderen was hierop afgekomen. Dit was een prachtige afsluiting van een trainingweek die ik niet snel zal vergeten. De overgrote meerderheid van de deelnemers vonden de training erg goed georganiseerd en uitgevoerd (er waren veel negens en tienen op de evaluatieformulieren). Na de training bracht ik met een aantal mensen van Face of Kenya nog twee heel plezierige dagen door in Kisumu: een boottocht op het Victoria Meer, tochtjes in de omgeving en lekker eten in een visrestaurant. Ook zag ik de Spanjaarden het kampioenschap nog winnen op televisie en vond dat het verdiend was.

Tijdens mijn verblijf in Kenia waren er een aantal dingen die ik me opnieuw moest eigen maken, zoals bepaalde sociale gebruiken, eten met een “African spoon” (je handen dus), in het donker lopen en sanitair gebruiken. Ik wil iedereen bedanken die betrokken waren bij dit leerproces. En ik hoop dat de deelnemers, die zo toegewijd zijn aan de realisatie van hun idealen, iets nuttigs hebben opgestoken van de training.