Verslag groep 98 Suriname en follow-up groep 92.1,94.1,95.1 en 98.1

Paramaribo, Para en Binnenland regio’s Para en Oost, Suriname

Groep 98: 2-4 en 9-10 juni 2016

Follow up 92.1/98.1: 21-22 juli 2016
94.1: 9-10 juli 2016
95.1: 23-24 juni 2016

Door Christien Oudshoorn

Suriname

Voor meer achtergrondinformatie over Suriname verwijs ik naar de eerdere verslagen van de door mij uitgevoerde projecten 74, 92, 94 en 95.

Samenwerking tussen overheid en stichtingen in de 5-daagse training bij Kari-Yu!
Net als training 92, is deze 5-daagse training georganiseerd door Stichting Kari Yu!, in de persoon van Lilian Wiebers, Director of Youth, Gender and Partnerships. Het doel is meer samenwerking te bewerkstelligen tussen organisaties die werken met jongeren die in aanraking zijn gekomen met justitie. De groep is samengesteld uit mensen die werken voor de overheid en mensen die werken binnen verschillende betrokken stichtingen.
We hebben een groep van 15 gemotiveerde deelnemers die de noodzaak om meer en beter met elkaar samen te werken onderkennen, en ervoor open staan om te leren. Drie deelnemers moeten door persoonlijke omstandigheden de training voortijdig verlaten. Afgezien daarvan doet iedereen van begin tot einde actief mee en dragen alle deelnemers bij aan het succes van de training.

Hoewel iedereen het er in theorie over het algemeen wel over eens is dat samenwerken belangrijk is om vooruit te komen, blijkt het in de praktijk vaak niet zo makkelijk. Hoofddoel van de training is inzicht te geven in waarom dit soms moeizaam gaat, en om concrete handvatten aan te reiken waarmee de samenwerking verbeterd kan worden.

De ijsberg

We kijken naar een model dat vaak gebruikt wordt om communicatie tussen mensen weer te geven:

Zender -> Boodschap -> Ontvanger (vaak wordt hier nog het begrip ‘ruis’ aan toegevoegd). Dit model staat mijlenver af van de werkelijkheid en zorgt voor veel misverstanden. Zelfs al hou je rekening met de factor ‘ruis’, dan nog suggereert dit model een veel te groot verband tussen de ‘boodschap die wordt verzonden’ en de ‘boodschap die wordt ontvangen’.

Als alternatief voor dit model en om beter te begrijpen waar conflicten vaak ontstaan, kijken we naar de ijsberg; een klein zichtbaar puntje dat staat voor het gedrag van iemand, of voor onze eigen bewuste acties, en het grote onzichtbare gedeelte dat staat voor alles dat achter het gedrag zit of wat voor onszelf onbewust en dus onzichtbaar is.

We vragen de deelnemers terug te denken aan een situatie waarin zij anders gehandeld of gereageerd hebben dan ze achteraf gewild hadden. Vervolgens onderzoeken ze in tweetallen wat hun gedrag op dat moment gestuurd heeft; hun fysieke gesteldheid, oude patronen, bepaalde waarden of overtuigingen, enzovoort.

Daarnaast nemen ze ook iemand uit hun omgeving in gedachten die gedrag vertoont dat ze hinderlijk vinden, en proberen ze zich in te leven in die persoon: wat zou er achter het ‘vervelende gedrag’ kunnen zitten?

Na dit proces van bewustwording oefenen de deelnemers met verschillende communicatieve- en coachingsvaardigheden die hen helpen om meer inzicht te krijgen in de eigen en andermans ijsberg, om zo te komen tot een betere verstandhouding.

Geleerde communicatietechnieken in praktijk gebracht

Veel deelnemers geven aan dat het een eye-opener voor ze is om leiderschap te benaderen als ‘het vermogen om relaties aan te gaan’. Ook vinden ze gedurende de training herkenning en erkenning voor het feit dat samenwerking nog niet zo makkelijk is. Juist door de moeilijkheden objectief te benoemen, ontstaat er ruimte om te komen tot nieuwe patronen. Deze training is een belangrijke stap in het opbouwen van onderling vertrouwen.

Ook komt naar voren hoe belangrijk het is om verantwoordelijkheid te nemen voor je eigen daden/ keuzes. Dit wordt duidelijk wanneer een aantal deelnemers aangeven niet op de zaterdag aanwezig te kunnen zijn. Voor anderen was het juist lastig om op zo’n korte termijn te schuiven naar een andere dag in de week. Als trainers geven we de groep de verantwoordelijkheid voor het bedenken van een oplossing. Uiteindelijk besluiten ze om de zaterdag te annuleren en in plaats daarvan op alle andere dagen vroeger te beginnen. In het proces van besluitvorming brengen ze zo de geleerde communicatietechnieken meteen in praktijk.

Een stapje in de goede richting

Christien: de doelgroep van deze mensen heeft een speciale plek in mijn hart. Als mensen op jongere leeftijd in contact komen met justitie, kunnen kleine verschillen in benadering een enorme impact hebben op het verdere verloop van hun leven. Ook zie ik dat samenwerking speciaal in de Surinaamse context lastig is. Er zijn heel veel mensen die dit willen veranderen, maar dat kunnen ze niet als individu. Alleen door bij elkaar te komen, zich meer bewust te worden van patronen en elkaar echt te ontmoeten, kan het vertrouwen groeien. Een training is geen wondermiddel, maar ik hoop dat het in elk geval een stapje in de goede richting is.
Ik heb ook genoten van het contact met de deelnemers en de inspirerende samenwerking met mijn co-trainer.

De Follow-up trainingen

Aan de ene kant lijkt de organisatie van Follow-up trainingen vaak wat moeizaam te gaan, maar als het eenmaal zo ver is, vind ik het steeds weer een mooie en bevredigende ervaring om deelnemers weer terug te zien en hun ervaringen te horen over het toepassen van de stof.

Voor de deelnemers van beide 5-daagse groepen van Kari Yu! wordt één gezamenlijke Follow-up training georganiseerd (92.1/98.1). Dit versterkt de samenhorigheid verder en zorgt voor nieuwe onderlinge contacten. Hoogtepunt van de training is wanneer op de tweede dag de deelnemers één voor één aan de groep presenteren wat hun persoonlijke groei is geweest de afgelopen tijd en hoe ze de geleerde vaardigheden binnen hun eigen organisaties hebben toegepast.

Waar in de eerste training de onderlinge feedback vaak wat oppervlakkig en nietszeggend bleef, durven de deelnemers nu heel eerlijk en open aan elkaar terug te geven wat ze opvalt aan elkaar. Er is een sfeer van wederzijdse belangstelling en respect.

Bij Engedi (groep 94.1) is het een warm weerzien. Hoewel de groep heel gemotiveerd was om bij elkaar te komen, zijn meerdere deelnemers om zwaarwegende redenen verhinderd. Met ongeveer de helft van de groep hebben we twee mooie dagen, waarin er met veel openheid en onderlinge interesse uitgewisselen over de ervaringen bij het toepassen van het geleerde in de praktijk.

Tijdens de 5-daagse training met de dorpshoofden in het binnenland van de regio’s Para en Oost, was veel aandacht besteed aan onderhandelingsvaardigheden om te kunnen onderhandelen met de overheid en organisatie vaardigheden om een manifestatie te organiseren op 9 augustus, de dag van de inheemsen. De Follow-up training (95.1) is een mooi moment om te evalueren hoe ver ze zijn gevorderd in de voorbereiding voor het event. Er blijkt minder gedaan dan aanvankelijk gepland, dus hiermee hebben we meteen een mooie concrete casus in handen om te kunnen onderzoeken waarom timemanagement vaak zo lastig is.

De week na de training hebben de dorpshoofden een belangrijk overleg met vertegenwoordigers van de overheid over een conflict omtrent uitbreiding van het vliegveld op hun grondgebied. We oefenen deze situatie met rollenspellen. Als trainers zijn we trots wanneer we later in de week op televisie zien hoe zelfverzekerd de dorpshoofden zich daar presenteren. Ze hebben ons ook laten weten dat ze tevreden waren over het verloop van de onderhandeling en dat dat in grote mate te danken was aan de training.